New Zealand cozah nih ṭhangthar mino sinah kuak zuar a phih cang lai, hmailei ahcun New Zealand ram ah kuak zuar le zuk hrimhrim a ngahti lai lo.
Kum 2008 hnu ah a chuakmi paoh cu an thih tiang kuak cawk ngah lo dingin upadi thar a tuah i hmai kum ah a fehter te lai.
“Mino pawl an thih tiang kuak zu hna hlah seh ti kan duh,” tiah Ngandamnak Vuanci Dr. Ayesha Verall nih a chim.
Laimi zong nih kuak zuk le zuu din kan i phiat a herh
Kuak hi zuk cangka in zawt le thih asi lo caah hmailei caan saupi ca tiang khua a ruat kho lomi Laimi nih ni 1 ah fung tampi in ni fatin nuam ngai in an zuk peng.
Laimi tampi cu an zuk tik zongah mi um lonak ah va kal i mahte lawngin zuk loin an inn chung an nupi le fale lakah duh tawk in an zuk. Hihi a ngaingai ahcun theihhngalhnak tlawm asiloah hruh asi. An zuk lo buin nangmah zukmi khu ruangah zawtnak phun tampi nih a tlunh khawh hna.
Ngakchia lebang cu an thluak ṭhanchonak a dawnh. Na fa hmai ah kuak na zuk peng ahcun na fa kha hmailei ah hawi tlukin fim kho lo dingin na tuah, mah bantuk hringtu pa cu misual taktak na si!
Kuak hi a thla le a kum in zuk ahcun a tuan le tlai lawng si, zawtnak phun tampi a chuahter. A bikin lung zawtnak (thi kai, thi ṭum, tbk), zunthlum, cancer (hma, a bomi, chungril cancer, tbk) le cuap zawtnak a chuahpi.
Kuak azu lengmangmi cu kum 40 silole 60 hrawng an si ahcun zawtnak an ngei dih. Thi kai maw, cancer maw, zunthlum maw, cuap zawtnak maw, tbk pakhatkhat an ngei dih.
Kan zawt ahcun sizung kalnak caah tangka tampi a dih i cheukhat caah cun do cawi hna a hauh pinah kan nupi le an lungrethei, kan fale an lungrethei, kan unau an lungrethei.
Dam kan i zuam ko buin kan zawt hmanh ah zei ti awk a ṭha lo, kuak zuk ruang le zuu din ruang te hna i thi kai, zunthlum, cancer, pawfah, thinphin, lephiat, tbk in kan zawt ahcun kan nupi le kan fale zaangfak tuk an si. Kan nulepa le kan unau zaangfak tuk an si.
Na kuak zuk le na zuu din ruang te hna i nan chungkhar tangka vialte a dih ding le do cawi hau tiang le na nupi le na fale le na unau le na nulepa lungrethei dihlak in chiah cu hawi dawt na siarem ko maw?
Kuak zuk le zuu din i phiat hi nupi, fale le unau dawt phun khat asi — Dam i zuam (kuak zuk le zuu din i phiat) hi chungkhar dawt asi.
Na kuak le na zuu cu na nupi le na fale nakin maw an biapit deuh? Tu hnu kum tlawmpal ah na zaw te lai i (a tuan le tlai lawng si, nai phiat lo cun na zaw ko lai) na kuak zuk le na zuu din ruangah nan ngeihmi vialte a dih ding le na nupi le na fale vialte lungrethei in an um ding cu na duh ko maw? Kuak le zuu ruang te hna i nupi le fale le chuahpi unau vialte lungrethei le lungkuai in tuah dih cu mi chiakha taktak na si lai. I phiat cang!
Mah ca hi na duh ahcun na siaherhmi kua ve hna. Na duhlo ahcun … na huatmi kua hna.
