Siaherh Bia
Khuachung kahdohnak ruang ah maw Ralhrang nih Thantlanng hi an khangh?
Chinram ah Hakha telh in khuapi tam deuh ah cun khuachung kahdohnak cu a chuak ko. Yangon, Mandalay le Naypyidaw hna zong ah khuachung kahdohnak a um ko. Nain hram hram in inn le lo mei duah a um lo. Nain Ralhrang nih mei an khanghmi khua pawl hi zoh usih kahdohnak a um lonak hmun zong ah an khangh thluahmah ko. Cu caah khuachung kahdohnak ruang ah kan inn le lo hi mei an duah asi lo ti hi i fiang usih.
Ralhrang nih Mipi Lungrual lonak a chuak ding in a hmanmi “Hriamnam”
Mipi tam deuh cu ram ttha kan duh nain Raldohnak um loin adaimi dothlengnak hi duhtu kan tam deuh. Atu lio hi cheukhat lungput ah cun ram adai ah cun zei bantuk uknak hmanh sisehlaw a co hlan ding kan tam thluahmah cang. Hi bangtuk lungput ngeihmi minung kan tam caah Ralhrang nih hin Mipi lungput neksaknak “စိတ်ဓါတ်စစ်ဆင်ရေး ” a kan tuah theo. Lungput hneksaknak (စိတ်ဓါတ်စစ်ဆင်ရေး) hi kan i fiang lo sual ah cun Ralhrang nih Mipi kan lungrualnak a hrawhkhawhnak asi caah Ralhrang nih a kan teinak “Hriamnam” ttha bik asi. Cu cu Ramkhel ruang ah an tlaih i Thawng an thlak mi hna cung zongah an tuah i Ralhrang nih hlawhtlinnak an co. Cu caah cheukhat MP le Vuanci pawl cu “Ramkhel” rian ka ttuan ti lai lo tiah minseng (Sign) an thut ter hna i MP, Vuanci pawl 200 leng cu miseng (Sign) an thutdih.
Cu bantuk in mipi lungput hneksaknak zong phundang tein an tuah. Cu hna ah cun “Nu tlaihhrem”, “Mipi inn le biaknak hrawh piak”, “Nun buin Minung mei duah in thah”, “Fakbikmi hremnak in Mipi hrem in thah” tbk hi an si. Hi bantuk ruang ah hin Mipi kar ah ruahnak adang tein a chuak theo.
Cu lawng hlah Mipi cheukhat nih an ttanhmi le an bochanmi hna nih zei hmanh a kan tuah piak kho lo tiah an lung adong theo. Cu ruang ah dothlennak lei kar hlan nak lam ah hin an lung a dong i ,Ralhrang sin ah a fonhmi zong an um. Cu bangtuk cu Karen miphun nih tambik an rak ton.
A cung lei ah ka langhter mi hremnak kip cu Ralhrang nih an tuah tik ah Hriamtlai Karen pawl cheukhat cu Ralhrang sin ah Hriamnam app i Ralhrang he an i fonh “Daihnak” kan ser an rak ti. Mah hna cu BGF an timi pawl hi an si le Ralhrang tanhtu ah an i chuah ko.
Zeitin dah Ralhrang kan tei khawh lai?
Ralhrang nih an tuahmi kip hi timhtuahnak ngei bu (ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ) tein an tuahmi asi dih ti i fiang ko. A tu lio Laimi tampi nih “Thantlang” kong ah kan hmuh ning adang dih cio. Ralhrang nih kan ca hi relthiam hna seh law kan hlawh a tling an ti len hnga. Thantlang a kangh mi hi voi(10) leng asi cang. Kahdohnak ruang ah an khangh hi voi(5) a tling lai lo.
Hramhram in Chin mizapi le Kawlram Mizapi nih “Thangtlang” khuachungah kan cawlcangh ning le kan sining hi zoh hna seh law ttih hna seh tiah “Lungput hneksaknak” a kan tuah hi asi. Cu caah Ralhrang hi tei kan duh ah cun Ralhrang nih an tuahmi thil kong ah hin pakhat le pakhat karlak ah theihthiam lo nak achuahsualnak hnga lo ding le kan lung a donghlo nak le kan tih sual lo nak hnga lung tthawng tein ka um khawh hi bia pi taktak asi. Thantlang kong ah lungrual lonak a chuah ah cun Karen BGF dirhmun kan phanh sual ah cun Ralhrang nih a kan tei ti khawh asi .
Siaherh bia
Ramdang ummi nih Thantlang kong zoh in “CDF/CNA” pawl cung ah mawhchiat nak chim ngol cang hna usih. Ralhrang nih Thantlang mei an duahmi hi “Khuachung kahdohnak” ruang ah a si tiah ruahnak ngeitu pawl nan ruahnak i thlen aherh. Thantlang kan khua hi Ralhrang hna nih Kawlram pumpi, mizapi “lungputneksaknak” “စိတ်ဓါတ်စစ်ဆင်ရေး” caah an hman tihi i fiang cang hna usih. Mikip nih mah le thiamhleimi kan ngei ti i fiang usih.
Tahchunnak ah Ramdang ummi nih Phaisaa kawl hi Kawlram ummi nak in nan thiam deuh bantuk in CDF/ CNA pawl nih Raldo ding ah zei caan, zeitin kan doh ah kan tei lai ti hi an thiam deuh ve i an thei deuh. Lamzawhnak tuah in dothlennak a tuahtu hna le Facebook le IT hman in dothlennak a tuahtu hna kan thiamnak a lo ve lai lo.
Kha akhat lomi Talent cio in Pathian nih thlua a kan chuahmi vial te hi Ralhrang dohnak ah a biapi dih ti i fiang in mah le mah bawmhchanh khawh ding lamtu kawl hna usih. Cun ralhrang dohnak ah hin “Hriamtlai Bu” hi a sang cem zong an si lo, “Phaisaa Chuahtu” zong nan sang cem hlei lo bantuk in “Ramkhel” palai zong nan sang cem lo.
A kenkip in kan biapi dih i ralhrang cawlcanghnak kong mizapi theih in langhtertu nih mi tampi a khamhkhoh bantuk in Hriam a tlai komi zong nih amah pakhat palhnak ruang ah a hoi le lila tampi nunnak a liamter khoh ve. Kan herhmi cu Mah ti kho tawk cio in dothlennak kan tuahmi cung ah zumhtlak tein teima usih. Kan tuah sernak a tthat lo paoh ah cun Pathian nih kan hlawh a tlinter bal lai lo.
Matthai 23:12
Mah le mah aa ngantermi cu tthumh an si lai i mi toiah aa dormi cu mi ngan ah ser an si lai,” tiah a ti.
Caṭialtu: Salai Dokhar (2020 Thimnak ah Independent in Thantlang peng Pyithu Hluttaw MP aa cuh vemi asi)
