Vawlei mirumbik 2nk a simi Pu Jeff Bezos nih, “Ni khatkhat ahcun minung nih thli a um lonak a lawngmi van (space) ahkhin minung umnak vawlei an ser lai i khua an sa te lai. Khika ah fa an ngei te lai i an fale cu atu i umhar pheng ah national park kan kal bantuk hin umhar pheng ah vawlei an rak tlawng te lai,” tiah nizaan tihni ah a chim.
Nithumni ahkhan US khualipi Washington DC ah 2021 Ignatius Forum meeting an tuah i van (space) hlathlainak kong le vawlei khamhnak kong an ceih lio ah atu bantukin a chim hi si.
Online shopping company Amazon le Van (space) kalnak company Blue Origin dirhtu Pu Bezos cu bia an hal i, “Thli a um lonak a lawngmi van ahkhin aa vuanmi minung umnak an sak te lai. Mahka hmun ahcun ruahpi sur, lihnin, thlichia, tbk zeihmanh um ti lai lo. Khua caan zong minung nih an duhning tein ‘Ṭhal Caan, Khuasik Caan, tbk’ in an tuah khawh lai. Cuka ahcun vawlei ah kan tlawnlen bantukin tlawnlen khawh dingin vawlei tha (gravity) zong an serchom lai,” ati.
“Van ah aa vuan i aa mermi minung umnak (ser chommi vawlei) zawl pi cu a ngan pipi an si lai i tampi an ser hna lai. Pakhat nih cun minung 1 million hrawng a tlum hna lai. Mahka ahcun tiva, tupi, ramtang saram, tbk zong an um lai.
“A ra laimi kum za tlawmpal ahcun van (space) ah minung nih fa an hrin te lai. An fale cu van i aa vuanmi vawlei/inn ahcun an hrin hna lai i cuka ah an ṭhang (khuasa) lai. An fale caah cun an chuahkehnak le ṭhannak, khuasak tintuknak asi lai. Cucaah, vawlei (Earth) cu umhar phengah Yellowstone National Park kan kal bantuk hin umhar pheng ah an tlawn ve te lai,” ati.
A um ciami vawlei/planet Mars, Moon (Thlapa), Jupiter, tbk minung umnak caah ser nakin a lawngmi van ah aa vuanmi vawlei serchom hi a ṭha deuh, tiah Pu Bezos nih a chim.
Thlapa le Jupiter, tbk cu khuati a chiat tuk caah minung umnak ah remh khawh ding an si lo. Mars tu hi thingkung tampi cin le sersiam ahcun minung umnak a ṭha kho men, tiah scientist pawl nih an zumh i ni khatkhat ahcun Mars ah minung tampi khua kan sa te lai tiah an zumh.
Nain, Pu Bezos nih cun a lawngmi van ah aa vuanmi vawlei (minung 1 million a tlummi inn) tampi sak hi a ṭha deuh lai ati.
Pu Bezos nih a seihkuzin cu liamcia kum tlawmpal ahkhan a rak chim bal cang. “Kanmah le kan fale chan ahcun tuah khawh asi rih lai lo, nain a ra laimi kum za tlawmpal ahcun minung nih an tuah khawh te lai…,” ati. Atang video ahhin zoh khawh asi.
“Mars cu thingkung kan cin lai i minung umnak caah ṭha dingin kan sersiam lai ti ahcun a har chiahru ding khi si,” ati.
Zei ruang dah van ah um dingin seihku an zin?
Scientist cheukhat le vawlei mirumbik Pu Elon Musk (Tesla le SpaceX CEO) le Pu Jeff Bezos (Amazon le Blue Origin dirhtu) nih cun, “Vawlei hi a hmun zungzal lai lo, a tuan le tlai lawng asi lai,” an ti.
“Minung hi vawlei lawngah kan um ahcun kan vawlei hi rawk sual sehlaw minung ci a mit lai. Cucaah, minung hi vawlei (Earth) lawng si loin van (space) le vawlei/planet dang Mars ti bantuk zongah kan um ve a hau,” an ti.
Cun, “Minung kan karh chin lengmang caah a tuan le tlai lawng asi lai, hmun kan i za te lai lo. Rawl ei ding lo tuahnak hmun, dinti thiang laknak, tbk kan i za te lai lo…,” an ti.
Pu Elon Musk nih cun planet Earth lawngah um awk kan ṭhat lo caah planet Mars hi minung umnak ṭha dingin kan ser lai ati i atu hi Mars kalnak rocket a ser cuahmah lio asi.
Pu Jeff Bezos nih cun, “Planet dang minung umnak caah ṭha dingin sersiam nakin a lawngmi van ah minung 1 million hrawng a tlummi aa vuan i aa mermi minung umnak tampi sak a fawi deuh lai pinah a ṭha deuh,” ati ve.
Pu Elon Musk nih Mars ah minung um te dingin a seihkuzin a chim vemi cu atang video ah zoh khawh asi.
Pu Elon Musk nih cun Pu Jeff Bezos seihkuzin hi asi kho lo ding asi, ati.
“A lawngmi van ah minung 1 million hrawng a tlummi aa vuan i aa mermi minung umnak ngan pipi saknak ding ahcun saknak thilri le seh vialte vawlei, thlapa, vanlung (asteroid) le planet dang in phorh an hau lai.
“Atlantic rilipi laicer ah USA ram kan ser lai ti he aa lo,” ati.
Aho ruahnak/idea dah a ṭha deuh tiin na ruah, Pu Musk maw Pu Bezos?
