Tuksapur: ‘Myanmar Ralkap Ni’ ah sandahpiahtu mipi 100 leng an thah hna

Nizaan, March 27 ah tuahmi Myanmar Ralkap Ni (တပ်မတော်နေ့) ah rampumpi ah sandahpiahtu mipi 100 leng an thah hna. February 1 ah uknak an fir thok in minung tambik an thah hna ni asi.

Nizaan zaanlei tiangah Myanmar ram state/region 10 i hmun 41 ah minung 102 an thahmi hna kan theih, tiah Irrawaddy tadinca nih a thanh. Kum 5 in 15 kar ngakchia 4 zong an thah hna.

Meithal puah a uar tukmi ralkap le palek nih sandahpiah lio ah an kah hna ruangah an thi. Ngakchia pakhat cu lente aa celh lio ah meithal kuan leu nih a khen caah a thi.

Uknak an fir thok in atutiang ah buai lo tein zalam cungah sandahpiahtu mipi 429 an thah cang hna.

Nizaan kha Myanmar ralkap nih Japan uknak an doh kum 76 a tlin ni “76nk Ralkap Ni” asi.

Nain, rampumpi sandahpiahtu mipi nih cun uknak firtu Myanmar ralkap duhlonak fak piin langhter ni “Dothlen Ni” an ti i zalam cungah minung tam taktak nih ralkap duhlonak an langhter. Uknak firtu ralkap nih ‘tuni ni sunglawi cu ram mipi thah in lawm usih’ an ti rua ti awk in, zalam cung sandahpiahtu mipi cu saram thah in an thah hna.

Ningani ah nan tlaihmi nu 2 thlah hna uh, tiin Yangon, Dala peng palek sakhan hmai ah a hung chuakmi mipi cu Zarhteni dei hlan 12:30am ah an kah hna i minung 8 an thah hna.

“Khuadei lai 3am tiang ralkap le palek nih a kan kah peng. Minung tampi hliam an tuar. Cheukhat cu an nunnak caah thinphang asi,” tiah a kal vemi pakhat nih a chim.

Yangon chaklei Insein peng ah, Zarhteni dei hlan 2:30am ah mipi nih lam an kham. 6am hrawngah ralkap le palek nih an rat hnawh hna i chun tiang an kah hna caah minung 4 an thi.

Mahka hmun i hliamtong thloptu nurse pakhat nih, “Dinti kuatu le pawngkam ah a dir sawhsawhmi pawl zong an lu ah thi lakin an kah hna. Cheukhat cu an paw ah an kah hliam hna,” tiah a chim.

“Khuachia an si ko. Minung an si ahcun zeitin dah hitin an tuah khawh lai? An tuahsernak a chiat tuk ahhin bia hmanh nih a tlinh lo,” ati. — Ralkap nih an theihnak hnga lo a min kan langhter lo.

A kuttang minung pawl nih zalam cungah mipi an thah thluahmah hna lio ahcun, uknak firtu Min Aung Hlaing cu Naypyitaw ah sunglawi taktak in Ralkap Ni puai a tuah cuahmah.

Ralkap Ni puai ahcun a kuttang ralkap pawl sinah a huaha lomi bia sau taktak a chim. “Liamcia kan tuanbia vialte zoh tikah ralkap cu kan ram le mipi ven hi aa hmaithlak bikmi asi zungzal,” tiah a chim. Uknak a firmi kong cu “mee diklo tamtuk a um ruangah asi” tiin aa silhnalh hoi.

“Ralkap nih kan ram le mipi kan ven hna…” tiah zah hngal lo takin a chim dih tlawmpal ah a ralkap pawl nih Mandalay ramṭhen Meiktila khua ah mipi 4 an thah hna. Kum 13 ngakchia nute zong aa tel.

Hi tluk mipi an thah hna buin zei ruang dah sandah an piah peng hnga? ti zong a ruatmi an tampi kho men.

Yangon, Thaketa peng um kum 26 pa nih, “Ralkap nih ram an uk ahcun hmailei ka khuasaktintuknak a har tuk lai ti ka ruah caah ni fatin sandah ka piah pengnak si,” tiah a chim.

“Thih cu kan duh lo. Nain dai tein kan um zongah, thih he aa khat ko. Mah ruang cun hmailei ruahchannak ṭha ngeih le khuasaktintuknak ṭha kan duh caah kan doh pengmi asi,” ati.

Shan state, Lashio khua ah sihni telh in minung 3 an kah thah hna. An lu le ṭaang ah an kah hna. Midang tampi kuan hma an tuar.

“Mithi ruak cu kan la kho lo. Ruak le kuan hma a tuarmi pawl cu an hnuh hna i ralkap mawṭaw ah an khinh hna,” tiah hliamtong bawmtu pakhat nih a chim.

Ralkap Ni ah minung 100 leng bak an thahmi hna cu ramdang cozah an tuksum dih. Myanmar um Europe Ramkomh (EU) palai nih, “76nk Myanmar Ralkap Ni cu tuksapur le fihnung ni tiin tuanbia ah a caam lai,” tiah a chim.

“Hriamnam ngei lo rammi le ngakchia thah cu zeiti hmanh in theihthiam khawh ding asi lo,” ati.

US Tanzung lutlai Thomas Vajda nih, “Ralkap Ni cu ngakchia le hriamnam ngei lo rammi thah ni ah a cang, kan ven hna lai tiin bia an i kammi minung an thah hna. A rannak in mipi thahnawn ngol hna sehlaw mipi thimmi cozah sinah uknak pe ṭhan hna seh,” ati.

“Mipi an thah hna ning hi tuksapur taktak asi. Ralkap le palek taktak nih hitin mipi thah phung asi lo,” ati.

Lian
Lianhttps://thechinexpress.com
Lian cu Seihnam Journal ah Editor-in-chief a rak ṭuan. UNHCR zung i RSC department ah kum 4 chung holhlet le calet a ṭuan pah in Faiceu Journal ah 'editor' in a rak bawm pah hna. 2016 ah The Chin Express a dirh i ni fatin Chin thawngpang le vawlei cung thawngpang phunkip a ṭial, atanglei ah rel khawh an si.

Thawngpang Thar

Aa lomi thawngpang

Lairam dawtu Lalbiakchhungi, Kimkima le Van Hlei Sung nih Chin ralzaam caah concert an tuah lai

Kan ram uknak ṭhat lo ruangah kan miphun nih harnak fak taktak kan tuar cuahmah. Ramchung le Mizoram...

Thawngṭha: Tangka tlawm deuh in Australia kal khawh asi cang

Malaysia le India um Chinmi tampi Australia an phak khawhnak hnga mi tampi hmuh dingin share cio usih. Malaysia...

Pu Vahnie le US Cozah tonnak: Myanmar Democracy Ngahter Ding, Ralzaam Ramthumnak ah Lak Ding

US Kawlrammi Zohkhenhnak Bu (Burmese American Community Institute - BACI) hruaitu Pu Elaisa Vahnie nih Washington D.C. ah...

India nih Pakistan ah missile ka kah sual, ati

India cozah nih, "Pakistan ram ah missile ka kah sual," tiah thawng a thanh. "Missile kahnak seh kan remh...